Spomenik Neznanom junaku

Najviša tačka Avale na 506mnv. Kako je nastao ovaj spomenik i šta je pre njega bilo tu? Svojim izdignutim položajem u odnosu na Beograd Avala je oduvek predstavljala dobar vidikovac i osmatračku tačku kako za osvajače tako i za branitelje grada. Među prvim stanovnicima Avale navode se Kelti koji su tu došli kao rudari. Nasledili su ih Rimski osvajači koji su na vrhu planine izgradili utvrđenje. U srednjem veku je na osnovama ovog rimskog utvrđenja izgrađena tvrđava Žrnov, koju su zatim zauzeli Turci, koji su je polovinom 15. veka rekonstruisali i napravili od nje jako uporište. Padom Beograda u 16. veku Havala gubi na strateškom značaju. Ova interesantna građevina uspela je da se održi sve do tridesetih godina prošlog veka. Tada, u međuratnom periodu, postajala je težnja da se oda poštovanje poginulim vojnicima u II svetskom ratu podizanjem spomenika Neznanom vojniku. Na Avali je 4 godine nakon I svetskog rata, podignut prvi spomenik Neznanom junaku. Narod podavalskih sela podigao je spomenik piramidalnog oblika sa krstom na vrhu po projektu arhitekte Milana Minića koji se nalazio na mestu gde sada stoji jarbol sa grbom Republike Srbije. Ubrzo je odlučeno da se izgradi novi, monumentalniji spomenik iste namene i u neposrednoj blizini starog. Izbor je pao na Žrnov. Vojska Kraljevine Jugoslavije 1934. godine, minirala je stari grad i sravnila ga sa zemljom po nalogu kralja Aleksandra II Karađorđevića kako bi se otvorio prostor za gradnju novog spomenika po projektu vajara Ivana Meštrovića. Ovo nije bio kraj samo za stari grad Žrnov već i za prvobitni spomenik Neznanom junaku koji je rasturen, a jedini preostali njegov trag predstavlja krst sa vrha spomenika koji se danas nalazi u porti crkve u Belom Potoku. Novi spomenik je sagrađen od crnog jablaničkog granita u formi uvećanog sarkofaga na postamentu od 6 stepenika, a svečano je otvoren na Vidovdan 1938. godine. Građen je od 1934. godine. Sa obe strane ulaza postavljene su po 4 granitne karijatide, figure žena u narodnim nošnjama jugoslovenskih naroda koje na svojim glavama nose krov mauzoleja. Prva sa desne strane pri ulasku je Srpkinja, a druga je Crnogorka. Sa leve strane prva je Hrvatica, a do nje je Slovenka. Na izlazu prva sa desne strane je Vojvođanka, a druga je Makedonka. Sa leve strane prva je Bosanka, a do nje je Dalmatinka. Na spomeniku je uočljivo nekoliko oštećenja koja potiču od topovskih granata Crvene armije koja je mislila da je to nemačko utvrđenje. Sa ovog mesta se pruža pogled ka mnogim planinama u okruženju, Kosmaj... a vide se podavalska sela Zuce, Beli Potok, Pinosava, Ripanj.

Spomenik Sovjetskim ratnim veteranima

Godinu dana pre završetka gradnje avalskog tornja, 1964. godine, u avionskoj nesreći, na padinama Avale poginula je ruska vojna delegacija koja je dolazila na proslavu dvadesetogodišnjice oslobođenja Beograda. Među nastradalima su bili i maršal Birjuzov i general Ždanov, kao i drugi visoki članovi ruske vojske i posade aviona. U znak sećanja na nastradale u toj avionskoj nesreći, 1965. godine podignut je ovaj spomenik, inače rad poznatog jugoslovenskog vajara Jovana Kratohvilova. Skulptura simbolizuje 2 slomljena avionska krila izlivena u bronzi. Ista simbolika je primenjena i pri uređenju zelene površine ispred spomenika. Odavde se pruža pogled na deo podavalskog sela Ripanj.

Spomenik Vasi Čarapiću

U blizini planinarskog doma Čarapićev Brest nalaze se dva spomenika posvećena Karađorđevom vojvodi, Vasi Čarapiću, zmaju od Avale, gročanskom knezu. Stariji spomenik je od drveta, sa motivima iz I srpskog ustanka, rad narodnog vajara Bogosava Živkovića. Podignut je od strane Šumskog gazdinstva „Beograd“. Pored spomenika je do pre dvadeset godina stajao poslednji od šest brestova ispod koga je tadašnji knez Vasa Čarapić, okupljao narod podavalskih sela i pozivao ga na ustanak protiv Turaka. Po tom brestu je dom i dobio ime. Noviji spomenik je u bronzi. Nalazi se pored planinarske kuće planinarsko-smučarkog društva „Avala“, a rad je vajara Dušana Nikolića. Inače ovaj gročanski knez je za vreme seče knezova izbegao na Avalu i tu formirao četu ustanika, a poginuo je sa 36 godina u borbama za oslobođenje Beograda 1806. prilikom napada na Stambol kapiju.

Pinosava - Spomenik palim borcima u II svetskom ratu